રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા (RBI)એ દેશના લોન માળખાને મજબૂત કરવા માટે 26 નવેમ્બરે ડ્રાફ્ટ ગાઇડલાઇન્સ જાહેર કરી. આ 1 એપ્રિલ 2026 થી લાગુ પડશે.

હવે ક્રેડિટ સ્કોર અપડેટ થવા માટે લાંબી રાહ જોવી પડશે નહીં. તમામ ક્રેડિટ ઇન્ફોર્મેશન કંપનીઓ (CICS)ને દર 7 દિવસે ક્રેડિટ સ્કોર અપડેટ કરવો પડશે. હાલમાં સ્કોર 15 દિવસમાં એકવાર અપડેટ થાય છે.

CICSને દર મહિને 7, 14, 21 અને 28 તારીખે અને મહિનાના છેલ્લા દિવસ સુધીનો ડેટા અપડેટ રાખવો પડશે. બેંકો દર મહિનાની 3 તારીખ સુધીમાં ડેટા મોકલશે.

આ 4 તારીખો પર નવો ફેરફાર એટલે કે ઇન્ક્રીમેન્ટલ ડેટા મોકલવામાં આવશે. જેમ કે એકાઉન્ટ ખુલવું, બંધ થવું, ક્રેડિટ સ્કોરને અસર કરતો ફેરફાર અથવા લોન સ્ટેટસમાં ફેરફાર જેવો ડેટા સામેલ છે.

ફેરફારથી 4 સીધા ફાયદા

1. લોન કે ક્રેડિટ કાર્ડ ક્લોઝરની જાણ બેંકે તે જ દિવસે સિબિલને કરવી પડશે. પહેલા અઠવાડિયા-મહિનાઓ લાગતા હતા. ગ્રાહકને લોન મળવામાં મુશ્કેલી થતી હતી.
2. બેંક અને NBFC ગ્રાહકની પરવાનગી વિના ક્રેડિટ રિપોર્ટ એક્સેસ કરી શકશે નહીં. આનાથી સિબિલ સ્કોર બિનજરૂરી રીતે ઘટશે નહીં. ક્રેડિટ પ્રોફાઇલ સુરક્ષિત રહેશે.
3. ખોટી રિપોર્ટિંગ, સુધારામાં વિલંબ અથવા પરવાનગી વિના ક્રેડિટ તપાસ પર ભારે દંડ નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. આનાથી બેંકો ક્રેડિટ ડેટાને વધુ સચોટ અને અપડેટેડ રાખવા મજબૂર થશે અને ગ્રાહકોને ઝડપથી સ્કોર સુધાર મળશે.
4. બેંકોને તાજી ક્રેડિટ રિપોર્ટ મળશે, જેનાથી જોખમનું વધુ સારી રીતે મૂલ્યાંકન થશે. લોનની કિંમત એટલે કે વ્યાજ દર, રકમ અને મુદત યોગ્ય રીતે નક્કી કરી શકશે.

ક્રેડિટ સ્કોરમાં લોન એકાઉન્ટ (ક્રેડિટ કાર્ડ અને લોન)ની માહિતી, નાદારી અને મોડી ચુકવણી (જો હોય તો) સાથે વ્યક્તિનો ક્રેડિટ રેકોર્ડ શામેલ છે.

એટલે કે, આ રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે તમે ક્યારે-ક્યારે લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ માટે અરજી કરી, તમને કઈ-કઈ બેંક અથવા લોન સંસ્થા પાસેથી લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ મળ્યું અને તમે લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ EMI અને બિલની ચુકવણી સમયસર કરી કે નહીં.

ક્રેડિટ રિપોર્ટમાં સામેલ અન્ય એક મહત્વપૂર્ણ માહિતી એ બેંકો / NBFCs ની યાદી છે, જેમણે તમારી ક્રેડિટ રિપોર્ટની તપાસ કરી છે. હાલમાં ભારતમાં લાઇસન્સ પ્રાપ્ત ક્રેડિટ ઇન્ફોર્મેશન કંપનીઓ (CICs) દ્વારા ક્રેડિટ રિપોર્ટ જારી કરવામાં આવે છે.

કોઈપણ વ્યક્તિનો ક્રેડિટ સ્કોર તેની લોન પાત્રતાને મોટા પ્રમાણમાં અસર કરે છે. ક્રેડિટ સ્કોર ઘણી ખાસ ક્રેડિટ પ્રોફાઇલિંગ કંપનીઓ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. તેમાં એ જોવામાં આવે છે કે તમે અગાઉ લોન લીધી છે કે ક્રેડિટ કાર્ડ વગેરેનો ઉપયોગ કઈ રીતે કર્યો છે.

કોઈપણ વ્યક્તિનો ક્રેડિટ સ્કોર રીપેમેન્ટ હિસ્ટરી, ક્રેડિટ ઉપયોગનો ગુણોત્તર, વર્તમાન લોન અને બિલના સમયસર ચુકવણી પર આધાર રાખે છે. 30% ક્રેડિટ સ્કોર તમે સમયસર લોન ચૂકવી રહ્યા છો કે નહીં તેના પર આધાર રાખે છે. 25% સિક્યોર્ડ કે અનસિક્યોર્ડ લોન પર, 25% ક્રેડિટ એક્સપોઝર પર અને 20% લોનના ઉપયોગ પર આધાર રાખે છે.

સામાન્ય રીતે ક્રેડિટ સ્કોરની રેન્જ 300 થી 900ની વચ્ચે હોય છે. પરંતુ, 550 થી 700નો સ્કોર સારો માનવામાં આવે છે. 700 થી 900ની વચ્ચેના સ્કોરને ખૂબ સારો ગણવામાં આવે છે.