અમેરિકા અને ભારત વચ્ચે મંગળવારે 32 હજાર કરોડ રૂપિયાની ડિફેન્સ ડીલ ફાઈનલ થઈ ગઈ છે. આ અંતર્ગત ભારત અમેરિકા પાસેથી 31 પ્રિડેટર (MQ-9B હન્ટર કિલર ડ્રોન) ડ્રોન ખરીદશે. આ અમેરિકન MQ-9 રીપર ડ્રોનનું એક પ્રકાર છે.

આ ડ્રોન ત્રણેય સેનાઓને આપવામાં આવશે. તેની જાળવણી અને સમારકામ માટે દેશમાં એક સુવિધા બનાવવામાં આવશે. સંરક્ષણ અધિકારીએ સમાચાર એજન્સી ANIને જણાવ્યું કે બંને દેશોના વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ મંગળવારે આ ડીલ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.

ગયા અઠવાડિયે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં સુરક્ષા અંગેની કેબિનેટ સમિતિની બેઠકમાં આ ડીલને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું હતું. અમેરિકાની ચૂંટણીના એક અઠવાડિયા પહેલા ભારતે અમેરિકા સાથે આ કર્યું છે.

અમેરિકાનું જનરલ એટોમિક્સ આ ડ્રોન ભારતને આપશે. તેઓને INS રાજાની ચેન્નાઈ, પોરબંદર અને ગુજરાતમાં સરસાવામાં તૈનાત કરવામાં આવશે. આ સિવાય તેને યુપીના ગોરખપુરમાં પણ તૈનાત કરવામાં આવશે. ભારતીય નૌકાદળને 15 સી ગાર્ડિયન ડ્રોન મળશે. એરફોર્સ અને આર્મીને આવા 8-8 ડ્રોન મળશે.

MQ-9B પ્રિડેટર ડ્રોન MQ-9 રીપર ડ્રોનનું એક પ્રકાર છે. હેલફાયર મિસાઈલ રીપર ડ્રોનથી લોન્ચ કરી શકાય છે. અમેરિકનોએ આ હેલફાયર મિસાઈલથી જુલાઈ 2022માં કાબુલમાં અલ કાયદાના નેતા અલ-ઝવાહિરીને મારી નાખ્યા હતા.

આ ડ્રોન લગભગ 35 કલાક સુધી હવામાં રહી શકે છે. આ સંપૂર્ણપણે રિમોટ કંટ્રોલ છે. આ માટે બે લોકોની જરૂર છે. એકવાર ઉડાન ભર્યા પછી તે 1900 કિલોમીટરના વિસ્તારનું નિરીક્ષણ કરી શકે છે. તે એક કલાકમાં 482 કિલોમીટર ઉડી શકે છે. તેની પાંખોનો ફેલાવો 65 ફૂટ 7 ઈંચ અને તેની ઊંચાઈ 12 ફૂટ 6 ઈંચ છે.

ભારત ત્રણેય સશસ્ત્ર દળો, જમીન, સમુદ્ર અને હવામાં MQ-9B ડ્રોન તૈનાત કરવા માગે છે. આ ડ્રોન બનાવનારી કંપની જનરલ એટોમિક્સે દાવો કર્યો છે કે તે બહુપ્રતિભાશાળી છે.

કંપનીનું કહેવું છે કે જાસૂસી, દેખરેખ, માહિતી એકત્ર કરવા સિવાય તેનો ઉપયોગ હવાઈ સહાય, રાહત-બચાવ કામગીરી અને હુમલાઓને રોકવા માટે થઈ શકે છે.

આ ડ્રોનના બે પ્રકાર છે, સ્કાય ગાર્ડિયન અને સિબલિંગ સી ગાર્ડિયન. ભારત આ ડ્રોનને બે કારણોસર ખરીદી રહ્યું છે. પ્રથમ- ચીનને કોઈ સંકેત મળ્યા વિના LAC સાથેના વિસ્તાર પર નજર રાખવા માટે. બીજું- દક્ષિણ ચીન સાગરમાં ચીનની ઘૂસણખોરી રોકવા.

‘વોર ઓન ટેરર’ દરમિયાન અમેરિકાએ અફઘાનિસ્તાનમાં તેમજ પાકિસ્તાનના ઉત્તરી આદિવાસી વિસ્તારોમાં પ્રિડેટર અને રીપર ડ્રોન તૈનાત કર્યા હતા. અમેરિકાના ડ્રોન ઇરાક, સોમાલિયા, યમન, લિબિયા અને સીરિયામાં પણ તૈનાત છે. તે રીપર ડ્રોન હતું જેના વડે અમેરિકાએ અલ કાયદાના ઓસામા બિન લાદેન પર નજર રાખી હતી. જે બાદ નેવી સીલ્સે 2 મે, 2011ના રોજ પાકિસ્તાનના એબોટાબાદમાં બિન લાદેનને મારી નાખ્યો હતો.