સરકારે જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટર (Q2FY25) માટે તમામ નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. નાણા મંત્રાલયે શુક્રવારે (28 જૂન) એક નોટિફિકેશન બહાર પાડીને આ જાણકારી આપી છે. અગાઉ એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટર (Q1FY25) માટે તમામ નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો ન હતો.

નાણા મંત્રાલયે નોટિફિકેશનમાં જણાવ્યું છે કે, નાણાકીય વર્ષ 2024-25 ના બીજા ક્વાર્ટર માટે નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરો 1 જુલાઈ, 2024થી શરૂ થઈને 30 સપ્ટેમ્બર, 2024 ના રોજ પૂરા થતા વ્યાજ દરો સમાન હશે. નાણાકીય વર્ષ 2024-25 ના પ્રથમ ત્રિમાસિક (એપ્રિલ 1, 2024 થી 30 જૂન, 2024) સૂચિત દરોથી યથાવત રહેશે.

પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ પર 7.1% વ્યાજ દર ચાલુ રહેશે

આનો અર્થ એ થયો કે, જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર 2024-25 ક્વાર્ટર માટે પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF) પર વ્યાજ દર 7.1% રહેશે અને સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના 8.2% ચાલુ રહેશે. સરકાર નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરો પર નિર્ણય લેતા પહેલા દેશની તરલતાની સ્થિતિ અને ફુગાવા પર પણ નજર રાખે છે. જો કે PPF, NSC અને KVP સહિતની નાની બચત યોજનાઓ પરના વ્યાજ દરોની દર ક્વાર્ટરમાં સમીક્ષા કરવામાં આવે છે. નાની બચત યોજનાઓ પર વ્યાજ દર 4% થી 8.2% ની વચ્ચે છે.

વ્યાજદરમાં છેલ્લો ફેરફાર ડિસેમ્બરમાં થયો હતો

29 ડિસેમ્બરે સરકારે જાન્યુઆરી-માર્ચ 2024 ક્વાર્ટર માટે નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરોની જાહેરાત કરી હતી. ત્યાર બાદ સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજનામાં 0.20% અને 3 વર્ષના સમયની થાપણ દરમાં 0.10%નો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે અન્ય યોજનાઓના દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી.

અગાઉ સરકારે ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર માટે આરડી પરના દરમાં 0.20%નો વધારો કર્યો હતો. અગાઉ સુકન્યા સ્કીમનો વ્યાજ દર 8% હતો અને ત્રણ વર્ષની ટાઈમ ડિપોઝીટનો વ્યાજ દર 7% હતો. આ સતત છઠ્ઠું ક્વાર્ટર હતું જ્યારે આ યોજનાઓના દરમાં વધારો થયો હતો. નાણા મંત્રાલયે સતત નવ ક્વાર્ટર સુધી નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. આ પછી ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર 2022થી તેમાં વધારો થવા લાગ્યો.

SSY યોજના 22 જાન્યુઆરી 2015 ના રોજ શરૂ કરવામાં આવી હતી

બેટી બચાવો બેટી પઢાવો અભિયાનના ભાગરૂપે 22 જાન્યુઆરી 2015ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના દીકરીના શિક્ષણ અને લગ્નના ખર્ચને પહોંચી વળવા માટે છે.

દીકરીની ઉંમર 10 વર્ષથી ઓછી હોવી જોઈએ. દીકરી માટે માત્ર એક જ ખાતાની મંજૂરી છે. એક પરિવાર માત્ર બે SSY ખાતા ખોલી શકે છે. SSY એકાઉન્ટ બેંક અથવા પોસ્ટ ઓફિસની મુલાકાત લઈને ઓફલાઇન ખોલી શકાય છે.

આમાં ન્યૂનતમ રોકાણ પ્રતિ વર્ષ ₹250 છે. મહત્તમ રોકાણ પ્રતિ વર્ષ ₹1,50,000 છે. પાકતી મુદત 21 વર્ષ છે. આ માટે દીકરીનું જન્મ પ્રમાણપત્ર, માતા-પિતા અથવા કાનૂની વાલીનો ફોટો આઈડી અને સરનામાનો પુરાવો આપવાનો રહેશે.

દર ક્વાર્ટરમાં વ્યાજ દરોની સમીક્ષા કરવામાં આવે છે

નાની બચત યોજનાના વ્યાજ દરોની દર ત્રિમાસિક ગાળામાં સમીક્ષા કરવામાં આવે છે. તેમના વ્યાજ દરો નક્કી કરવાની ફોર્મ્યુલા શ્યામલા ગોપીનાથ સમિતિ દ્વારા આપવામાં આવી હતી. સમિતિએ સૂચન કર્યું હતું કે, આ યોજનાઓના વ્યાજ દર સમાન પાકતી મુદતના સરકારી બોન્ડની ઉપજ કરતાં 0.25-1.00% વધુ હોવા જોઈએ.

આ યોજનાઓ ઘરગથ્થુ બચતનો મુખ્ય સ્ત્રોત

નાની બચત યોજના ભારતમાં ઘરગથ્થુ બચતનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે અને તેમાં 12 સાધનોનો સમાવેશ થાય છે. આ યોજનાઓમાં થાપણદારોને તેમના નાણાં પર નિશ્ચિત વ્યાજ મળે છે. તમામ નાની બચત યોજનાઓમાંથી કલેક્શન નેશનલ સ્મોલ સેવિંગ્સ ફંડ (NSSF)માં જમા કરવામાં આવે છે. નાની બચત યોજનાઓ સરકારી ખાધને ધિરાણ કરવાના સ્ત્રોત તરીકે ઉભરી આવી છે.