કોરોના મહામારીને કારણે લાદવામાં આવેલ લોકડાઉનમાં ઘરે બેઠા ઓનલાઈન કમાણીનું માધ્યમ બનેલ અને આઈપીઓ બજારના ગરમાવાને કારણે રિટેલ રોકાણકારોના ઘસારાને કારણે ભારતીય શેરબજારમાં રોકાણકારોની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. ઓગસ્ટ, 2022ના મહિને ભારતમાં ડીમેટ એકાઉન્ટની સંખ્યા છેલ્લા 4 મહિનામાં સૌથી વધુ વધી છે.

કોરોના મહામારીની શરૂઆતમાં મસમોટા કડાકા બાદ ઝડપી રિકવરી અને શેરબજારની ત્યારબદની એકતરફી ચાલમાં રિટર્ન વધારે મળતા રોકાણકારો ભારતીય દલાલ સ્ટ્રીટ સાથે જોડાવાનું વધુ પસંદ કરી રહ્યાં છે. માકેટમાં રોકાણકારોના વધતા વિશ્વાસના પરિણામે ભારતના ડીમેટ ખાતાની સંખ્યા પહેલીવાર 10 કરોડને પાર કરી ગઈ છે. ઓગસ્ટ 2022ના રિપોર્ટમાં જાણવા મળ્યું છે કે દેશમાં ડીમેટ ખાતાની સંખ્યા ઐતિહાસિક ટોચે પહોંચી છે.

ખાસ કરીને કોવિડ બાદ ડીમેટ ખાતાની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. કોરોના મહામારી પહેલા ડીમેટ ખાતાઓની કુલ સંખ્યા લગભગ 4 કરોડ હતી એટલે કે માત્ર અઢી વર્ષના ગાળામાં કુલ રોકાણકારોની સંખ્યામાં 2.5 ગણો વધારો થયો છે.

ગત મહિના સુધી સૌથી મોટા ડિપોઝીટરી સીડીએસએલ એકલા પાસે લગભગ 7.25 કરોડ ડીમેટ એકાઉન્ટ્સ છે. શેરબજારની તેજી સાથે આઇપીઓ બજાર અને એલઆઇસનો મેગા આઈપીઓ પણ સૌથી મોટું કી ફેક્ટર રહ્યું છે.

કુલ ડીમેટ ખાતાના આંકડાની વાત કરીએ તો નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં સતત વધારો નોંધાયો છે. એપ્રિલમાં ડીમેટ ખાતાઓની કુલ સંખ્યા 9.21 કરોડ હતી, જે મે મહિનામાં 9.48 કરોડ, જૂનમાં 9.65 કરોડ, જુલાઈમાં 9.83 કરોડ હતી. ડીમેટ ખાતાઓનો આ આંકડો ઓગસ્ટમાં પ્રથમ વખત વધીને 10.05 કરોડ થયો છે.

નેશનલ સિક્યોરિટીઝ ડિપોઝિટરી લિમિટેડ (એનએસડીએલ) દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા આંકડા અનુસાર ગત મહિનામાં 22 લાખથી વધુ નવા એકાઉન્ટ ખોલવામાં આવ્યા છે. માર્ચ 2020માં ભારતના ડીમેટ ખાતાની સંખ્યા 4.09 કરોડ હતી. અઢી વર્ષમાં લગભગ 6 કરોડ લોકોએ ડીમેટ ખાતા ખોલાવ્યા છે.

આ સિવાયનો વધુ એક રસપ્રદ આંકડો એ છે કે એનએસડીએલની કસ્ટડી વેલ્યુ એટલેકે એનએસડીએલ પાસે ખોલાવેલા ડીમેટ એકાઉન્ટમાં રહેલ કુલ અસ્કયામતોની વેલ્યુ એપ્રિલ, 2020માં 174 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધીને ઓગસ્ટ,2022માં 320 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ છે. આ સિવાય સીડીએસએલ પાસે રહેલ 7.16 કરોડ ખાતામાં કુલ 38.5 લાખ કરોડની એસેટ અન્ડર કસ્ટડી છે.

નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે ટ્વીટ કરીને જાણકારી આપી કે દેશમાં પહેલીવાર ડીમેટ ખાતાની સંખ્યા 10 કરોડને વટાવી ગઈ છે. શેરબજારમાં રોકાણ કરવા માટે ડીમેટ એકાઉન્ટ્સ આવશ્યક છે અને આ ખાતાઓમાં તમામ સિક્યોરિટી ડિજિટલ સ્વરૂપમાં રાખવામાં આવે છે. ડીમેટ ખાતાઓની વધતી સંખ્યાનો અર્થ એ છે કે હવે વધુને વધુ લોકો શેરબજારમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે અથવા રોકાણ કરવાની યોજના બનાવી રહ્યા છે.